Atatürk, rasyonel düşünen, kararlarını akıl ve gerçekçilik esaslarına göre veren, matematiksel düşünce yapısına sahip  bir entelektüeldir. Tarih ve dil çalışmaları incelenirse  O’nun  yorulmak bilmeyen bir okuyucu, büyük bir araştırıcı, yüksek bir tenkitçi, ve derin bir gözlemci olduğu görülür. En önemli özelliklerinden birisi hayatı boyunca bilim ve akılcı düşünceye önem vermesidir. .

Türkiye’nin çağdaş uygarlık düzeyine ulaşmasının  bilim, fen ve bir uygarlık cihazı olan üniversiteler yoluyla olacağını çok iyi bilen Atatürk, bu amaçla önce yurtdışına öğrenciler göndererek   bilim adamı yetiştirmeye çalışmış ve nihayet  1933 yılında üniversite reformunu gerçekleştirerek çağdaş bilim ve eğitim için büyük bir dönüşüm başlatmıştır. ‘’Sizi birer kıvılcım olarak gönderiyorum alevler olarak dönmelisiz’’  diyerek öğrencilere destek olduğu gibi bilim ve sanat insanlarını korumuştur. ‘’Taşa toprağa değil insana değer verin!’’ diyerek ‘’ufkun ötesini görebilen’’ nitelikli insan yetiştirilmesine önem vermiştir.

Prof. Dr. Metin Özata, Atatürk’ün bilim ve üniversiteye bakış açısını, onun entelektüel ve düşünür kimliğini, tarih ve dil çalışmalarını, 1933 Üniversite Reformunu ve okuma tutkusunu aynı dönemdeki birçok insanın anılarından ve söylemlerinden derlemelerle anlatıyor. Bu gözden geçirilmiş ve genişletilmiş baskıda fotoğraflar ve yeni belgelerle kitap zenginleştirilmiştir.