Mensen en gebeurtenissen raken in de vergetelheid of ze krijgen een andere kleuring. Tegelijkertijd kunnen herinneringen overrompelend zijn en je als het ware inhalen. Het verleden is onontkoombaar. Maar steeds is er een ander verstaan in het heden, steunend op overgeleverde tradities. Niemand kan zich hiervan geheel losmaken. De weerstand tegen de dynamiek van deze herinterpretaties is echter groot. Pogingen om het verleden vast te houden in erfgoed zijn tegenwoordig talloos. Maar ook al die 'gestolde' verledens krijgen andere betekenissen. Zelfs een wet of decreet kan daar niets aan veranderen.

In Onontkoombaar verleden bespreekt Maria Grever deze fascinerende geschiedfilosofische thematiek aan de hand van de aantrekkingskracht van monumenten, standbeelden, tradities en rituelen, de zoektocht naar voorvaders in de geschiedschrijving, het fenomeen van Trumps alternatieve feiten, en het belang van afstand en ethische bezinning voor historisch inzicht.