Türkiye’nin önemli bir kısmı, aktif deprem kuşağında yer almaktadır. Son yüzyılda yaşanan

depremlerde, yıl başına bin insan düşen bir can kaybı yaşanmıştır. Can kaybının yanında,

yaşanan depremlerde hasar gören ya da yıkılan yapılar önemli ekonomik kayıplara neden

olmuştur.

Son depremler, ülkemizin hemen hemen her yerinde, deprem bakımından yetersizlikler içeren

yapıların bulunduğunu ortaya koymuştur. Yetersiz olduğu bilinen bu yapı stoku Ülke için

büyük bir risk oluşturmaktadır. Ülkenin en önemli sorunlarından birisi de bu riskin

azaltılmasıdır. Riskin azaltılması niçin deprem bakımından yetersiz olan yapıların güvenli

hale getirilmesi gerekmektedir. Ancak bu bir çırpıda olabilecek bir durum değildir. Doğru bir

planlama ile zaman içerisinde başarılacak bir sorundur. Bunun en başında da riskin azaltılmaıs

için planlama yapılması gerekemketedir. Planlamaya yönelik verilerin derlenmesi önemlidir.

Denizlideki yapıların deprem güvenliği ile ilgili çalışamalara 1992 yılından itibaren

başlanılmıştır. 13 Mart 1992 Erzincan depreminin hemen arkasından düzenlenen seminer,

konferans ve çalışmalarda konu ele alınmıştır. Denizli Valiliği ve Bağlı Kurumlar, Üniversite,

Denizli Belediyesi ve Sivil toplum kuruluşları bu konuda önemli katkılar sağlamıştır.

Pamukkale Üniversitesinde 1994 yılındna itibaren, öncelikle kamu yapılarına yönelik

Araştırma projeleri ve Yüksek Lisans tez çalışmaları yapılmıştır. Denizlideki bir çok kamu

binasının deprem durumu ile ilgili inceleme ve güçlendirme projeleri hazırlanması çalışmaları

yürütülmüştür.

ABD ve Japonya gibi gelişmiş ülkelerde yerleşim merkezlerini tehdit eden afetler ile ilgili

senaryolar hazırlanmakta ve bunlara göre önlemler alınmaktadır. Denizli için de bir hasar

tahmini yapılması gerekmektedir. Bu tahminin detaylı çalışmalara dayandırılması şüphesiz

çok önemldir. Ancak hızlı bir şekilde bir resim ortaya konulması için eldeki imkanlardan da

yararlanılmasında fayda vardır. Bu çalışmada, Denizli için yapılan bina sayımları esas

alınarak, kenti tehdit eden en önemli faylardan birisi olan Pamukkale Fay’ında oluşacak 6.4

büyüklüğünde bir senaryo depremi esas alınarak, Denizli yerleşim alanında hasar tahmini

yapılmıştır. Hasar tahmininde, İzmir deprem senaryosunda kabul edilen ve Türkiye şartlarına

uyarlanan HAZUS kapasite ve hasar parametreleri kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda,

göçmesi beklenen bina ve can kaybı oranları gibi acil durum planlarının oluşturulmasında

önemli yeri olan haritalar hazırlanmıştır. Bu çalışma bir hasar senaryosundan ibarettir. Her

yapının tek tek yerinde değerlendirilmesi ile daha uygun hasar tahminleri yapılabilir. Kent

merkezlerindeki mevcut yapıların envanter çalışmaları, güncel hali ile coğrafi bilgi sistemi

çerçevesinde dinamik olarak kullanılır hale getirilerek bu hasar senaryosu güncel olarak

kullanılabilir. Bu yönü ile bakıldığında, Denizli’de deprem zararlarının önlenmesine ve/veya

azaltılmasına yönelik çalışmalar sürekli yapılmalıdır. Her an olabilecek muhtemel bir deprem

durumunda, uygulamaya konulacak acil eylem planları hazırlanmalıdır. Deprem sonrası

oluşacak bina hasarlarının yanında, şehir altyapısının hasar görmesi pek çok hizmetin

vatandaşlara ulaşmasını güçleştirecektir. Bina hasarları için yapılan bu çalışmanın benzerinin

altyapı sistemleri için de yapılması gereklidir.

Bu çalışmanın bir ışık tutması ve katkı sağlaması dileğiyle,

Prof. Dr. Hasan KAPLAN