KÜRT TARİHİ DERGİSİ

SAYI: 37 TARİH: Temmuz-Ağustos-Eylül 2019

YAYIN TÜRÜ: Yerel Süreli Yayın

ISSN: 2147-2491 E-ISSN: 2718-0212

Tel: +90212 245 81 43 - GSM: +90 541 391 81 49

E-mail: kurttarihi2017@gmail.com

***

Uzun bir aradan sonra dosyasız bir sayıyla karşınızdayız. Kürt Tarihi’nin 37. sayısı Kürt ve Kürdistan tarihinin farklı zaman ve veçhelerine temas eden Türkçe ve Kürtçe yazılardan oluşuyor. Bu sayıda da Kürt tarihinde bilmediklerimizi gün ışığına çıkaran, bildiklerimizi daha iyi bilmemizi mümkün kılan birçok yazı yer alıyor. 

Kumru Toktamış’ın kapağa çıkardığımız yazısı Kürt hareketinin 1920 ve 1930’lu senelerinin meşhur siması İhsan Nuri Paşa’nın eşi Yaşar Hanım’ın hatıralarını konu ediniyor. Yaşar Hanım’ın sıra dışı hayatı hem Osmanlı’nın son dönemine hem de erken Cumhuriyet dönemi Kürt hareketinin seyrine dair önemli ve enteresan tanıklıklar içeriyor. 1919’da kurulan Kürt Kadınları Teali Cemiyeti, geçen sayıda Zehra Ayman’ın Rohat Alakom’un cemiyetle ilgili kitabı üzerine yazdığı yazı vesilesiyle konu edilmişti. Cemiyet hakkında ortaya çıkan yeni belgeleri değerlendiren Rohat Alakom Kürt Kadınları Teali Cemiyeti hakkındaki bilgimizi genişleten bir çalışmayla bu sayıya katkıda bulundu. Son dönem Kürt hareketinin öncü örgütlenmelerinden Türkiye Kürdistan Demokrat Partisi (TKDP) mensupları hakkında Antalya’da yapılan yargılama malum. Ruşen Arslan bu yargılamada yapılan savunmalar üzerinden TDKP ve TDKP’nin Kürt meselesi perspektifini analiz eden bir yazı yazdı. 

Memê Mala Hine, Tofan Sünbül tarafından Türkçeleştirilen “Pîremêrd ve Newroz” başlıklı yazısında Pîremêrd’in Newroz ile özdeşleşen Newroz isimli şiirinin yazılma serüvenine ışık tutuyor. Hine, bugün Kürtler tarafından ulusal bir bayram olarak kutlanan Newroz’un Süleymaniye şehrinde Pîremêrd tarafından nasıl kutlandığına ve ünlü Kürt aydınının yaşamına ilişkin bir değerlendirme sunuyor. Nezir Cibo’nun Heverkili Haco Ağa yazısı Hoybun’un önemli ismi ve Ciwan Haco’nun dedesi Haco Ağa’nın bugünkü Türkiye’den bugünkü Suriye’ye uzanan hayatını ve mücadelesini anlatıyor.

Derginin bu sayısında Kürtçe yazılmış iki kıymetli yazı da yer alıyor. Ehmed Seyarî “Di Tarîxu Meyyafariqîn a Îbnu’l-Ezreq el Fariqî de Destpêka Têkilîyên Kurdên Merwanî û Tirkên Selçûqî” başlıklı yazısında İbn’ül Ezrak’ın meşhur Meyafarkin Tarihi kitabında Mervani Kürtleriyle Selçuklu Türkleri arasındaki ilişkilerin başlangıç sürecini konu ediniyor. 

Kemal Mezher Ehmed’in Ziya Avcı tarafından Soranice’den Kurmanci’ye çevrilen “Qîmeta Xoybûnê û Mezintîya Meseleya Kurd di Şeş Belgeyên Nehênî da” başlıklı yazısı ise döneme ilişkin bazı gizli belgeler ışığında Hoybun Cemiyetinin kuruluş sürecine ışık tutuyor. Ehmed, Süreya Bedirhan’ın şahsına yönelik olarak gerçekleşen bazı uygulamalara dayanarak, Hoybun’un iddia edildiği gibi İngilizlerden destek alarak kurulmak bir yana, engellenmelere maruz kaldığını ortaya koyuyor..  

Etraflı bir Mela Mustafa dosyasına yer vereceğimiz 38. sayıda buluşmak üzere...