Yurdumuzun parçalanıp işgal edildiği günlerden başlayarak, Türk tarihinde bir dönüm noktası olan İstiklâl Harbi’ni, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ve inkılâpların yapılışını anlatan Nutuk, siyasî ve millî tarihimizin birinci elden Mustafa Kemal Atatürk, tarafından kaleme alınmış kaynak bir eseridir. Atatürk’ün kendi kaleminden çıkan bu eser, yine Atatürk tarafından, Cumhuriyet Halk Partisi’nin 15 -20 Ekim 1927 tarihleri arasında Ankara’da toplanan İkinci Kongresi’nde altı günde toplam 36,5 saat süreyle okunan tarihi bir hitabet olduğu için nutuk veya söylev olarak adlandırılmıştır. 

İnkılâp tarihimizin birinci elden kaynak eseri olan Nutuk, tarihî olayları yalnızca belgelerle inceleyerek objektif gerçeğe ulaşmak isteyen bir tarih yazarı tarafından değil de doğrudan doğruya o tarihi yapanın kendisidir. Tarihi yapan ile yazanın aynı şahsiyette birleşmiş olması, Nutuk’u,benzerleri ile karşılaştırılamayacak üstün değerde bir eser durumuna getirmektedir.