登入選單
返回Google圖書搜尋
Osmanlı dönemi İzmir medrese ve kütüphaneleri
註釋

Osmanlı döneminde şehirlerin ilmî, dinî, mimarî ve ticarî gelişiminde hayrat sistemi içinde teşekkül eden vakıfların büyük etkisi vardır. Toplumun her kesiminden insanların, bir hayır ünitesinin yapımına katkı sunarak halkın ihtiyaç duyduğu yapılar vücuda getirdiği bilinen bir husustur. Ancak şehirlerin tarihine belirgin şekilde yön vermiş olan vakıf müesseselerin rolü maalesef her bir şehrimiz için henüz yeterli düzeyde incelenerek ortaya konulabilmiş değildir. Tarihsel süreçte kurulmuş olan her bir vakıf eserin ayrı ayrı fakat bir bütünlük içerisinde tespit edilerek ortaya çıkarılması, şehirlerin maddi ve manevi gelişim seyrine de ışık tutacaktır.


Batı Anadolun’un mühim bir şehri olarak önemini her daim muhafaza edegelen İzmir’in farklı dönemlerdeki tarihine dair pek çok çalışma yapılmıştır. Osmanlı dönemini konu edinen çalışmaların sayısı her geçen gün giderek artmaktadır. Bu alandaki erken dönem araştırmaları şehrin liman ticaretiyle gelişen ekonomisini ve iktisadî hayatını öne çıkarırken eğitim ve kültür tarihine dair çalışmaların Tanzimat sonrasında ortaya çıkan modern eğitim kurumlarını konu edindiği görülmektedir. Fakat on yedinci yüzyılda belirgin bir şekilde artmaya başlayan ticarî hareketliliğin ve zenginleşmenin, buradaki ilmî, dinî, mimarî ve sosyo-kültürel hayata ne şekilde yansıdığı henüz bütün yönleriyle aydınlatılabilmiş değildir.


Sultan II. Mahmud dönemine kadar ayan ve voyvodaların hüküm sürdüğü İzmir’de, şehrin gelişmesine yön verenler çoğunlukla idareci sınıfa mensup ailelerdi. Fakat hem bu ailelerin hem de inşa ettirdikleri vakıf eserlerin, şehir tarihindeki yeri ve önemini ortaya koyan çalışmaların eksikliği dikkat çekmektedir. Halbuki şehir müslümanlarının gündelik yaşamına ve sosyo kültürel hayatına yön veren unsurların ortaya çıkarılması büyük oranda bu yaşama şekil veren vakıf eserlerin ve bunlara ait vakfiyelerin ayrı ayrı şekilde ele alınması ile mümkün olabilmektedir.