İnsanlığın tarihi aynı zamanda peygamberler tarihidir. Çünkü Allah, her kavme bir peygamber göndermiştir. Bazı kaynaklarda yüz yirmi beş bin sayısı ile rivayet edilen peygamberlik, Allah'ı kullarına tanıtmak, emir ve yasaklarını iletmek için vazifelendirilmiş şahsiyetleri ifade eder.
"Andolsun ki, işlerinden, kendilerine Allah'ın ayetlerini okuyan, kendilerini arındıran, kendilerine kitap ve hikmeti öğreten bir peygamber göndermekle, Allah, müminlere büyük bir lütufta bulunmuştur. Halbuki onlar daha önce apaçık bir sapıklık içinde idiler." (Al-i İmran, 164)
Kur’an-ı Kerim'de bazısı açıkça zikredilse de bazısı sadece kıssa ve olaylarla ifade edilir, bazısı ise zikredilmez. Nisa Suresi 164. ayette ifade edildiği gibi Yüce Allah şöyle buyuruyor “Bir kısım peygamberi sana daha önce anlattık, bir kısmını ise sana anlatmadık.” Mümin Suresi 78. ayette de aynı konuda “Andolsun senden önce de peygamberler gönderdik. Onlardan sana anlattıklarımız da var anlatmadıklarımız da var.” şeklinde buyurulmuş.
Bilindiği gibi İslam dininde peygamberlik Hz. Adem ile başlayıp Hz. Muhammed ile son bulmuş bir kavramdır. Kur’an-ı Kerim’de açıktan kendisini peygamber olarak tanıtılan 25 şahsiyet bulunmaktadır. Bunun dışında ismi geçen ama peygamber olduğu kesin bildirilmeyen veya kıssa verilerek ismi verilmeyen şahsiyetler de vardır ki bu kitabın içeriği onlarla alakalıdır.
Bu çalışmada naçizane amacımız öncelikle Kur’an'da işaret olunan elçileri/nebileri tespit etmek sonrasında ise Hadis ve diğer kutsal kitaplarda geçen nebi olması muhtemel şahsiyetleri belirlemektir. Bu tespiti yaparken İslamî kaynakları öncüledik. Zaman zaman İsrailiyat ifade eden kaynak ve kişilere yer verirken bakışımız hep İslamî anlayış olmuştur. Kaynaklarımız da öncelikle bu doğrultuda seçmeniz nesnellikle beraber kaynak seçiminde objektiflik amaçladık. Kişisel görüşlerden ziyade kaynaklı bilgileri tercih ettik. Yer yer İsrailiyat’tan faydalanmak zorunda kaldık ve bunu da belirttik. Burada bu şahsiyetlerin yaşayış ve tebliğinde islami anlayış dışında bir bağlantı kurmadık. (Bozulmuş) Tevrat metinlerinde geçen peygamberlik müessesine yakışmayan olaylara yer vermeyip İslamî olan bakışla olayları süzgeçten geçirdik.
Peygamberler tarihi konusunda çok fazla yayını hatta video ve sinema filmi olduğunu bilsek de bizim araştırdığımız konu üzerinde yeterince çalışma yapılmamıştır. Hatta kitabımız bu alanda toplu olan ilk eserlerdendir, diyebiliriz.
Bu kitapta "İsmi Anılmayan Elçiler" dense de bu ifadenin kapsadığı anlam, Kur’an-ı Kerim'de ismi geçse bile peygamber olarak nitelenmeyen, hakkında kesin ayet olmayan şahsiyetler de dahildir.
"Biz bir peygamber göndermedikçe kimseye azap etmeyiz." (İsra, 15) ya da “Hiç bir ümmet yoktur ki aralarında bir uyarıcı gelip geçmiş olmasın.” (Fatır, 24) ayetinde ifade edildiği gibi insanlık tarihi, peygamberler tarihi ile paraleldir ve her kavme uyarıcı gelmiştir bu yüzden elçi sayısı oldukça fazladır. Burada bazısı bizim anladığımız anlamda peygamber iken bazısı sadece Allah'ın veli bir kulu da olabilir. Kesin bilgi olmadığı için biz kitabımıza "elçiler" demeyi daha uygun bulduk.
Her işte olduğu gibi bu kitapta da eksikler olacaktır. Gerek alanında ilk olması gerek dağınık kaynakları bir araya getirmenin nesnel zorluğu dikkate alınarak yapılan eleştirilere saygımız vardır. İnşallah ilerleyen zamanlarda şahıs sayısının kaynaklı bir şekilde artacak ve hatalar göz önüne alınacaktır. Bu alanda çalışan araştırmacılara ve meraklı okuyuculara bir fayda olacağı temennisiyle emeği geçen herkese teşekkür ederim.
Bu eserde, ismi anılan peygamberlerden bahsedilirken son Nebi, İnsanlığın İftihar tablosu Hz. Muhammed’den (sav) bahsetmek şu an için bize düşmez diye yazılmamıştır. İleride O'nu yazma kuvveti bulursak müstakil bir çalışma yapılabilir.
Burada belirtmeliyim ki İslamî anlayışa göre, peygamberlik bir bakıma Nur-u Muhammedî denilen, son peygamberi haber verenlerin alnındaki nur olarak işaret edilir ve o nur kimde ise peygamberlik ona gelmiştir.
Kitabın ilk bölümünde Kur’an-ı Kerim’de ismi anılan 25 peygamberin 24’ünün kısa bir bilgisi verilip ikinci bölümde kitabın asıl anlatmak istediği İsmi Anılmayan Elçiler sıralanacaktır.
Kitabın hazırlanmasında katkı sağlayan ve yardımını esirgemeyen herkese sonsuz teşekkür ediyorum. Kitabı gelecekte daha iyi yerlerde daha güzel eserler bırakmasını dilediğim oğlum Emre’ye ithaf ediyorum.
Selahattin Demirel