註釋 Deze studie vat de bestaande kennis over klimaatverandering, die relevant is voor de provincie Antwerpen samen. De voornaamste effecten die te verwachten zijn, zijn inzichtelijk gemaakt. Vervolgens is er een opsomming gemaakt van beleidsacties die de provincie Antwerpen kan nemen om de effecten te matigen of zelfs te voorkomen. Deze acties zijn gericht op: -Analyse en het verwerven van meer en betere inzichten, - Integreren van klimaatdata in de huidige beleidsinstrumenten, wat vaak wordt aangeduid met'mainstreamen van beleid', - Realiseren van een aantal adaptatiemaatregelen, - Betrekken en activeren van andere mensen om acties te ondernemen voor elk van de acties is aangegeven op welke termijn ze genomen zouden kunnen worden. Bij veel van deze acties wordt de korte termijn aangegeven. Dat heeft twee redenen. Ten eerste, omdat deeffecten nu al plaatsvinden. Ten tweede omdat hoe sneller men klaar is voor klimaatverandering, hoebeter men het hoofd leert bieden aan deze effecten. Vele van deze acties zijn gericht op maatregelendie ook andere maatschappelijke doelen dienen. Het zijn zogenaamde 'no-regret' maatregelen diemeerdere voordelen opleveren. Het kan daarom geen kwaad om zo spoedig mogelijk aan de gang tegaan met deze acties. Tot slot nog de boodschap: klimaatadaptatie gaat niet louter om het aanpakken van eenbeleidsprobleem door één specifieke beleidsdienst. Klimaatadaptatie is een integraal beleidsproces. Het kan een manier zijn om een regio te ontwikkelen, sterk te maken en om nieuwe levensstijlenmogelijk te maken. Het kan ook een manier zijn om de samenleving te versterken en het gebiedleefbaar te houden, zodat elke bevolkingsgroep zich thuis voelt. Klimaatadaptatie doet men samen, endaarom zal de provincie Antwerpen in navolging van deze eerste verkenning met andere mensen devolgende stappen zetten om de provincie klaar te maken voor klimaatverandering. 