Mesnevi'de Hazret-i Mevlana, insan ruhunun derinliklerine inmiş, insanın içyüzünü gerçek kimliği ile müşahade etmiş ve ahu figanlarla derdini açacak bir gönül aramıştır. Tasavvufi hakikatleri ve ruhun inceliklerini, Mesnevi kadar derinlemesine ifade eden eserler nadirdir. Mevlana Hazretleri, beşer müfekkiresi ile zor kavranan tasavvufi mevzuları, ruhani ifadeler ve hikmetli hikayeler yoluyla ehl-i irfanın gönlüne zerketmektedir.
Bu vesilesiyle ifadde etmek gerekir ki, sadece milletimize değil, bütün insanlığa yüzyıllardır ölümsüz bir ilham kaynağı olan Mesnevi, Cenab-ı Hakk'ın Mevlana -kuddise sirruh-'a lufettiği bir mana ve sır deryasıdır. Aynı zamanda derin sırlarla dolu bir esrar kitabıdır. İnsanın keşfi ve insan ruhunun kelimelerle çizilmiş resmidir.