Bu çalışma Dr. Öğr. Üyesi Server Sevil Akyürek’in Prof. Dr. Murat Kasımoğlu ile birlikte yürüttüğü Post Doktora (POST DOC) çalışmaları ile uzun ve yoğun bir emeğin sonucunda ortaya çıkmıştır. Özellikle akademik ve iş dünyasına yönelik çalışma olması için çok yönlü bir model arayışı içerisine girilmiştir. Bu anlayış gerek niteliksel veri kullanılarak gerekse de teorik modellerden yararlanılarak analitik sonuçlar ortaya çıkarmayı hedeflemiştir.
Kullanılan yöntem ve benimsenen bu yaklaşım çerçevesinde öncelikle ilgili literatür incelenmiş, iş dünyasının temel sorunlarına vurgu yapılmaya çalışılmış ve buradan ortaya çıkarılan temel konular, geliştirilen modeller çerçevesinde ele alınmıştır. İş dünyası ve akademik çevreyi bir araya getirebilmeyi de amaçlayan bu çalışmada, akademik modeller ve bilgiler iş yaşamındaki temel sorunları çözebilmeye ve uygulanabilmeye yönelik olarak sunulmaya çalışılmıştır. Böylece iki önemli aktör arasındaki temel iş birliğinin de geliştirilmesi, yapılan çalışmanın hedefleri arasında yer almaktadır.
Küreselleşme her alanda işletmelerin faaliyetlerini doğrudan bir şekilde etkilemektedir. Artık işletmelerin rakipleri dünyanın her yerinden olabilmektedir. Bu nedenle işletme yöneticilerinin küreselleşmenin etkilerini çok yönlü bir çerçevede ele almaları büyük önem taşımaktadır. Bu süreci iyi anlayan ve doğru yönetim modelleri geliştirenler, küresel pazarlarda hak ettikleri noktalara daha kolay ve hızlı bir şekilde geleceklerdir. Ancak küreselleşmenin ortaya çıkarmış olduğu rekabetçi paradigmada başarılı olmak için yönetim modelleri geliştirmek çok kolay değildir. Ayrıca mevcut etkin yönetim modelleri de her işletmede aynı sonucu vermemektedir.
Liderlik örgütsel çıktılarda ve örgüt içi davranışlarda önemli bir role sahiptir. Literatürdeki araştırmalar çeşitli liderlik stillerinin bireysel ve örgütsel seviyelerde tavırları ve davranışları pozitif yönde etkilediğini savunmaktadır. Liderlik yaklaşımlarının örgütsel sistemdeki yerine ve rolüne ilişkin araştırmalar bu değişkenlerin birbirleriyle ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır.
Araştırmalar özellikle liderlik, iş tatmini ve örgütsel bağlılığın belirleyici değişkenlerini araştırmış ve liderliği bu etkenlerden biri olarak vurgulamışlardır. Dönüşümcü liderlik ve örgütsel etik üzerine araştırmalarda dönüşümcü liderlik davranışlarının örgütsel bağlılığı arttırdığını savunmaktadır. Araştırmalarda liderlik davranışlarını bireysel ve grupsal düzeyde incelemekte ve bireysel düzeyde hizmetkar liderlik ve yol-amaç liderliği ile birçok ortak özelliğe sahip destekleyici liderliğin örgütsel bağlılığa önemli bir pozitif etkisi olduğunu belirtmektedir.
Yapılan araştırmada hizmetkar liderlik ve yol-amaç liderliği ile ortak unsurlara sahip dönüşümcü liderliğin örgütsel bağlılığa olan etkisi araştırılmış ve aralarında pozitif bir ilişki olduğu belirtilmektedir. Hizmetkar liderliğin örgütsel vatandaşlık, role performansı ve örgütsel bağlılık ile ilişkisi incelenmekte ve hizmetkar liderliğin örgütsel bağlılığın önemli bir etkeni olduğu belirtilmektedir.
Liderlik, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkiyi incelemekte özellikle de hizmetkar liderliğin örgütsel bağlılığı arttırdığını, işten ayrılma niyetini azalttığını belirtmektedir. Yol-amaç liderliğinin iş ortamındaki grupların etkililiğine ve işten ayrılma niyetine olan etkisini incelemekte ve yol-amaç liderliği davranışlarının işten ayrılma niyetini önemli ölçüde azalttığını belirtmektedir.
Liderlerin motive etme ve iş tatminini arttırma gibi etkileri çalışanların örgütlerine olan bağlılığını arttırmaktadır. Çalışanların iş yerindeki olumlu deneyimleri iş tatminlerini ve örgütlere olan bağlılıklarını daha da arttırmakta ve işten ayrılma niyetini azaltmaktadır. İş ortamının negatif bir atmosfere sahip olmasının, çalışanların işe gitme isteklerini azaltmakta, iş ortamındaki ilişkileri olumsuz etkilemekte ve bu etkiler dolayısıyla örgütsel bağlılığı azaltmaktadır. Liderlik davranışlarının işten ayrılma üzerinde etkiye sahip olduğunu belirtmektedir. Çalışanların gelişmesine yardımcı olmanın ve onları geliştirmenin onları memnun edeceği ve örgütlere olan bağlılıklarını arttıracağı ve örgütte iş gücü devrini azaltacağı öne sürülmektedir.
Yalnızca liderlik yoluyla kişi gerçek anlamda bir kültürü geliştirebilir ve besleyebilir. Değişimi incelerken küreselleşme çağında uluslararası ticari girişimler kurmayı amaçlayan organizasyonların liderleridir. Her gün kültürü ayırt etme ve çalışan yönetimi zorluklarıyla karşı karşıya kalıyoruz. Ayrıca, çalışmanın, temel adımları liderlik literatürüne ve uygulamasına katkıda bulunmaktadır.
Çalışma dört temel bölüm ile akademik alanda vizyon ortaya koymaktadır. Birinci bölümde, iş dünyası açısından liderliğin temel çerçevesi ortaya konmuştur. İkinci bölüm ise gelişen ve değişen piyasa ve akademik koşullar açısından egemen liderlik paradigmalarını ele almaktadır. Üçüncü bölüm liderlik ruhu ve liderliğin manevi yönü ele alınarak konu çok yönlü olarak analiz edilmiştir. Dördüncü bölümde de iş dünyası ve işletmelerin kurumsal değişimi için liderlik üzerinde kapsamlı bir şekilde durulmuştur. Son bölümde yer alan liderin içsel kaynaklarını nasıl daha verimli bir şekilde güçlendirerek çevresel faktörlerin yönetimi sağlama konusunda bir denge yaratabileceğini hedefleyen çok yönlü bir modele de yer verilmektedir. Böylelikle çağımızın hızla değişen koşullarına bireysel kaynaklarını güçlendirerek daha kolay uyum sağlayabilen bir liderlik sürecini öngörmek mümkün olabilir.
