Günümüzde şiir, doğal olarak şair deyince ilk akla gelen isimlerden birisidir Orhan Veli... Çünkü Orhan Veli’nin şiirde kullandığı dil ve biçim bugünkü şiirimizin temelini oluşturmaktadır.

Orhan Veli’nin, Melih Cevdet Anday ve Oktay Rifat`la ortak çıkardığı, 1940-1950 yılları arasında tek yaprak olarak ve 28 sayı çıkarttıkları Yaprak dergisi türünün ilk örneklerindendir. Yaprak, Orhan Veli’nin ölümünden sonra arkadaşları tarafından Son Yaprak adıyla son bir daha çıkarıldı (1 Şubat 1951). Bu tek sayı çıkan dergide Orhan Veli’nin sağlığında yayımlanmamış olan “Aşk Resmigeçidi” adlı şiirine de vardı.

Orhan Veli, kısa bir zamanda büyük bir üne kavuşan sayılı şairlerimizden oldu. Arkadaşları Melih Cevdet ve Oktay Rifat’la birlikte yayınladığı Garip adlı kitap, içindeki şiirlerin yanı sıra, “edebiyatı, edebiyat yapmaktan kurtarmaya gelen” bu öncülerin bir bildirisini de taşıdı. Garip akımı, bu bildiriyle edebiyat dünyasında kendine taraftar buldu. İkinci Yeni akımı çıkana kadar da etkin oldu.

Bu bildiriyle birlikte Garipçiler diye de adlandırılan şairlerinin amacı, şiiri birtakım kalıplardan kurtarmak; dolaysız, yalın bir halk diliyle şiir yazmaktı. Böylece Orhan Veli’nin yaptığı iş, edebiyat tarihimiz açısından “edebiyat zevkimizde devrim” biçiminde anlatılarla karşılandı. Geleneksel şiirin kabuğu kırıldı; ölçüsüz uyaksız, halkın anlayacağı yalınlıkta bir dille şiir yazına yolu açıldı.

Orhan Veli’nin şiirlerinin benimsenmesinde eleştirmen Nurullah Ataç’ın da payı büyük oldu. Ataç, onun şiirleri konusunda şunları söyledi: “Orhan Veli, şiirlerinin hemen hepsinde birer hikaye anlatır, hem de uzun bir hikaye, sanki birer hayat. Ancak bu hikayeleri bütün fazlalıklardan temizler, bize birkaç satırda özü söyleyiverir. O koca hikayeyi şiir üslubuna koyuverir.”

Orhan Veli’nin şiire getirdiği bir diğer tarif ise şöyledir: “Şiir, bütün hususiyeti edasında olan bir söz sanatıdır. Yani tamamen manadan ibarettir.” Buradan hareketle Orhan Veli’nin şiirden beklediği manalı olmasıdır. Ancak Orhan Veli dikkat edildiğinde bu şiir tariflerini tam manasıyla açıklamaz. Orhan Okay’ın da belirttiği gibi şiir hakkında olumlu ifadeler yerine daha çok negatif tarifler getirmesi bu tarif meselesini anlamsızlaştırıyor. “Orhan Veli şiirin ne olduğunu değil, ne olmadığını söyler. Ona göre şiirde vezin yoktur, kafiye yoktur, şiirin kendine mahsus bir dili yoktur, şiirde kendine mahsus bir nahiv (cümle yapısı) yoktur, edebi sanatlar yoktur, musiki yoktur, resim-tasvir yoktur.”

Aşağıda A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı Araştırma Görevlisi Gökha Reyhanoğulları’ının araştırmasından aldığımız kısa bölüm, Orhan Veli’nin şiir anlayışındaki farklılıkları açıklamaktadır.

“.....

Garip mukaddimesinin ilk cümlesi şiirin tarifidir. Orhan Veli, daha ilk cümlede sahip olduğu anlayışa göre şiirin tarifini basitçe yapar. Orhan Veli’ye göre şiir, “söz söyleme sanatı”dır (Kanık, 2010, s.20).