18-20 Mayıs 2022 tarihleri arasında, çevirim içi olarak Bilimdili Derneği’nin ev sahipliğinde gerçekleştirilen Uluslararası Bilim ve Yazı Dili Olarak Türkçe Sempozyumu, Türk dili ile ilişkili pek çok alandan akademisyenin katılımı ile tecrübe edilmiştir.

Tamamen Bilimdili Derneği’nin kendi imkânları ile hayata geçirilen sempozyum, TRT Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ahmet Albayrak’ın Onur Kurulu Başkanlığında gerçekleştirilmiştir. Türkiye’den Erciyes Üniversitesi, Çankırı Karatekin Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü ve Cumhuriyet Üniversitesi TÖMER; Azerbaycan’dan Azerbaycan Millî İlimler Akademisi ve Bakü Devlet Üniversitesi; Özbekistan’dan İpekyolu Uluslararası Turizm ve Kültürel Miras Üniversitesi ile Ali Şir Nevai Üniversitesi; Kazakistan’dan Abay Kazak Millî Pedagoji Üniversitesi; Kosova’dan Prizren Ukshin Hoti Üniversitesi gibi akademik kurumların yanında, Avrasya Yazarlar Birliği, Dünya Türk Gençler Birliği, Hollanda Avrasya Vakfı, Belçika Enderun Derneği, İngiltere Türk Dünyası Platformu, KKTC Türk Birliği Dayanışma Derneği ve Dünya Genç Kazak Eğitim Adayları gibi sivil toplum kuruluşları, sempozyumun diğer destekçi kurum ve kuruluşları olmuştur.

Sempozyum açılış konuşmaları Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı ve aynı zamanda Bilimdili Onursal Başkanı Doç. Dr. Gökçe Yükselen PELER ve Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkan Yardımcıları Bilimdili Derneği Başkanı Saffet Alp YILMAZ ile Bilimdili Derneği Genel Sekreteri Sergen ÇİRKİN tarafından yapılmıştır. Üç gün süren sempozyum boyunca, iki de konferans gerçekleştirilmiştir. Sempozyumun ilk gününde Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ferruh AĞCA, “Bilge Kağan’dan Atatürk’e Türk Dili” adlı konferansı verirken sempozyumun ikinci gününde Azerbaycan Millî İlimler Akademisi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Elçin İBRAHİM, “Türk Dünyasında Ortak Alfabe Mücadelesi” adlı konuşmayı yapmıştır.

Almanya, Azerbaycan, Irak, Kazakistan, Kırgızistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Macaristan, Türkiye ve Türkmenistan olmak üzere, dokuz farklı ülkeden, her yaş ve unvandan akademisyenin toplam elli beş tebliğ sunduğu sempozyum üç gün sürmüştür. Bu üç gün boyunca, açılış konuşmaları ve iki konferansın haricinde, tebliğlerin sunulduğu on iki oturum ve kapanış oturumu gerçekleştirilmiştir. İlk gün öğleden önce Yollug Tigin Oturumu ve Aprın Çor Tigin Oturumu gerçekleştirilmiş, öğleden sonra ise Kâşgarlı Mahmud, Rabguzi ve Âşık Paşa Oturumları yapılmıştır. Ali Şir Nevai Oturumu ile başlayan ikinci gün, öğleden önce Babür Şah Oturumu ve öğleden sonra Karamanoğlu Mehmed Bey ile İsmail Gaspıralı Oturumları ile devam etmiştir. Sempozyumun son günü olan üçüncü gün ise Şemseddin Sâmi Oturumu ile başlamış, öğleden önce Abdülhamid Çolpan Oturumu ve öğleden sonra Abdullah Tukay Oturumu ile devam etmiştir. Abdürrahim Ötkür Oturumu şeklinde adlandırılan sempozyumun Kapanış Oturumu ise Millî Savunma Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emrah BOZOK, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Şamil YEŞİLYURT, Kerkük Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çoban Uluhan HIDIR ve Erciyes Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gökçe Yükselen PELER’in katkıları ile gerçekleştirilmiştir.

Sempozyumda sunulan tebliğler, hem nitelik hem de nicelik bakımından sempozyumun başarıya ulaştığını ortaya koymuştur. Sempozyum Düzenleme Kurulu yola çıkarken bir taraftan başta bilim, yazı ve edebiyat olmak üzere, Türkçenin gündelik hayatın her aşaması ile olan ilişkisini ortaya çıkarmayı hedeflerken diğer taraftan diller hiyerarşisi içerisinde Türkçenin yerini tespit etmeyi amaçlamıştı. Sempozyumda sunulan tebliğlerin tam metinlerini; Basın ve Kültür Dili Olarak Türkçe, Edebiyat Dili Olarak Türkçe, Eğitim Dili Olarak Türkçe, Ortak Türkçe Meselesi, Toplum Dil Bilimi ve Türkçe, Türkçenin Ağızları, Türkçenin Grameri, Türkçenin Söz Varlığı ve Yazı Dili Olarak Türkçe şeklinde üst başlıklar altında tasnif etmek mümkün olmuştur. Yabancı dil derslerinin kreşlere kadar indiği ve yabancı dil derslerinin devlet okullarında ilkokul ikinci sınıftan itibaren zorunlu hâle getirildiği bir ortamda, Türkçenin diller hiyerarşisi içindeki yeri, Türkçenin estetiği, Türkçenin iç meseleleri ve Ortak Türkçe gibi konuları ele alan tebliğlerin sunulmuş olması, Sempozyum Düzenleme Kurulu tarafından sempozyumun amacının tahakkuk etmesi bakımından tatmin edici addedilmektedir. İlki 2023 yılının Mayıs ayında yapılması tasarlanan Altay Araştırmaları Sempozyumu ile iki yılda bir dönüşümlü olarak gerçekleştirilerek geleneksel hâle getirilmek niyetinde olduğumuz Uluslararası Bilim ve Yazı Dili Olarak Türkçe Sempozyumu’nun gelecek yıllarda Türkçenin dünya dilleri arasındaki yerinin tespit edilmesine ve layık olduğu yere oturtulmasına daha pek çok katkıda bulunacağına olan ümidimiz, güvenimiz ve inancımız tamdır.

Son olarak sempozyum süresince, yılmadan çalışarak ortaya çıkabilecek aksaklılara daha meydana gelmeden çözüm üreterek sempozyumun sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesini sağlayan sekretaryadaki arkadaşlarımız; Birkan UZUNOĞLU, Fatma DAĞ, Hatice KARAKAYA, Hilal ÇAĞLAR, Merve ARISAL, Serkan YÜKSEL, Şule BERBER ve Tuğçe Burcu DEMİR ile Teknik Sorumlularımız Adem IŞIKDERE ve Coşkun PAKSOY’a teşekkürü bir borç bilirim. Sempozyum esnasında vatani görevini ifa etmekte olan sekretaryadan Beytullah KOCABAŞ adı arkadaşımızın da kalben bizimle birlikte olduğunu biliyoruz. Sempozyumun bu gizli kahramanları olmasa idi sempozyumun bu başarıya ulaşması mümkün olmazdı.

Kökü dışarıda olan bazı zevat, Türkçenin bilim dili olmadığını düşünedursun ve bu düşüncelerini zehir gibi topluma zerk ededursun, biz, Bilimdili olarak Türkçeyi “muasır medeniyet seviyesinin” üzerine çıkarmak için çalışmaya devam edeceğiz, karınca kararınca…